√ برنامه ریزی نیروی انسانی به عنوان یکی از فعالیتهای مدیریت منابع انسانی تلقی می شود .برنامه ریزی نیروی انسانی نوعی پیش بینی است.پیش بینی این که به چه تعداد نیروی انسانی احتیاج داریم ؟کجا احتیاج داریم ؟کی لازم داریم؟ و… که تمام این فعالیت ها جهت محقق شدن اهداف سازمان است.
√ برنامه ریزی نیروی انسانی ، منابع انسانی لازم را برای انجام فعالیتهای آینده مشخص می نماید وبه مدیران کمک می کند تا نوع ومیزان نیروهای انسانی مورد نیاز برای نیل به اهداف وبرنامه های آینده سازمانی را جذب وگزینش نمایندودر صورت لزوم نیروهای انسانی موجود را جهت ایجاد قابلیتهای لازم آموزش دهند.
تعریف برنامه ریزی نیروی انسانی:
برنامه ریزی نیروی انسانی فرآیندی است که توسط آن ,سازمان مطمئن می شود که نیروی انسانی مورد نیاز را در زمان(کوتاه مدت,میان مدت وبلند مدت) و مکان (شغل) مورد نظر برای تحقق اهداف سازمانی در اختیار دارد.
- برنامه ریزی نیروی انسانی در حقیقت تفسیر اهداف وبرنامه های آینده سازمانی در قالب نوع ومیزان منابع انسانی مورد نیاز است.
- برنامه ریزی نیروی انسانی عبارت است از پیش بینی های سیستماتیک در رابطه با میزان ونوع منابع انسانی مورد نیاز در آینده و نحوه تامین آنها
دلایل و ضرورت برنامه ریزی نیروی انسانی
به دلیل محدودیت منابع (کمیابی منابع) الزاما باید برنامه ریزی کنیم .منابع ذاتا کمیاب است زیرا اگر کمیاب نبود به آن منبع نمی گفتند.
ناپایداری محیط: یا عدم اطمینان به محیط ، هر چه محیط ناپایدارتر می شود ضرورت برنامه ریزی بیشتر می شود.
آینده نگری: هر زمان می گوییم برنامه ریزی ، مفهوم آینده به ذهن ما می آید .از اطلاعات گذشته برای برنامه ریزی در آینده استفاده می شود.
هدفمندی
تلاش ذهنی قبل از تلاش فیزیکی
محاسن برنامه ریزی نیروی انسانی
امکان استفاده عقلایی ، سودمند وبهینه منابع انسانی را برای سازمان ومدیریت میسرمی سازد.
فعالیتهای منابع انسانی را با اهداف وبرنامه های آینده سازمان به طور موثری هماهنگ می سازد
هزینه های پرسنلی واستخدامی سازمان را تقلیل می دهد.
سیستمهای اطلاعاتی مدیران وبالاخص مدیران منابع انسانی را تقویت می کند.
برنامه های گوناگون مدیریت پرسنلی را از قبیل آموزش ،ترفیع ، جابه جایی ، انتقال ، بازنشستگی وغیره هماهنگ می نماید.
برنامه ریزی استراتژیک نیروی انسانی
هنگامی که نظام برنامه ریزی نیروی انسانی ما از استراتژیها و راهبردها پیروی می کند و با آنها در تعامل است وبه عبارتی نظام برنامه ریزی نیروی انسانی از استراتژیهای سازمان متاثر است یا به عبارت دیگر بین نظام تدوین استراتژی های سازمان با برنامه ریزی نیروی انسانی پیوند برقرار می شود، اصطلاحا به آن برنامه ریزی استراتژیک نیروی انسانی گفته می شود.
دور اندیشی فراگیر ، نوآور ،و تحول گرایی سازمان یافته در تامین منابع انسانی سازمان، پرورش و بهسازی آن ، تامین کیفیت زندگی کاری برای آن وبلاخره به کارگیری بجا وموثر این منبع استراتژیک با شناخت واعمال جنبه های تاثیر پذیر ی وتاثیرگذاری محیط درونی وبرونی سازمانی در راستای تبیین استراتژیها به منظور تحقق اهداف سازمان.
هدف های مدیریت استراتژیک منابع انسانی:
پیروی از قانون، بهره وری، کیفیت زندگی کاری
بهره وری
که نتیجه آن افزایش عملکرد،کاهش غیبت، کاهش ترک خدمت وکاهش شکایتها است.
افزایش بهره وری مهم ترین هدف هر سازمانی است.هرچند مدیران منابع انسانی مستقیما نمی توانند بر عواملی (سرمایه،موادو…) در بهره وری اثر دارند نفوذ بسیار داشته باشند ولی می توانند در بهره گیری از نیروی کار، بینش مدیریت ارشد درباره منابع انسانی، وشیوه کار منابع انسانی در سازمان(که در بهره وری اثری بسزا دارند) به گونه ای خاص نفوذ کنند
کیفیت زندگی کاری
که نتیجه آن افزایش مشارکت در کار ، افزایش رضایت از کار ، کاهش فشار عصبی وکاهش صوانح است.
کارکنان امروزی بیش از گذشته خواهان مشارکت ودرگیری در کارها و برنامه های سازمان هستند و آرزو دارند در کارهایشان خود کنترلی داشته باشند.از این رو مدیران ارشد از مدیران منابع انسانی انتظاردارند که با کارکنان گفت وشنود داشته باشند و آنان را در ارائه نظراتشان برانگیزانند.
پیروی از قانون
که نتیجه آن کاهش یا از میان رفتن جریمه های قانونی، افزایش خوش بینی اجتماعی و شهرت سازمان نزد عموم است.
مدیریت منابع انسانی باید پیوسته در جریان قوانین وآرای جدید به نیروی کار قرار گیرد و توجه داشته باشند که قوانین برای آسایش و راحتی هر چه بیشتر منابع انسانی در سازمانهاست ، نه وسیلهی برای آزار منابع انسانی.
ارتباط برنامه ریزی نیروی انسانی با برنامه ریزی استراتژیک
اقدامات پرآکنده سازمانها در زمینه مدیریت و توسعه منابع انسانی می بایست بطور منظم در راستای استراتژیهای سازمان ،برنامه ریزی شوند.
برنامه ریزی نیروی انسانی در اصل یک « برنامه ریزی استراتژیک »است ودر راستای اهداف کلی سازمان وشیوه های لازم برای نیل به اهداف کلی حرکت می کند.
مراحل پنجگانه زیر برای مرتبط ساختن برنامه ریزی نیروی انسانی وبرنامه ریزی استراتژیک پیشنهاد شده است که عبارت است از:
۱) تشخیص فلسفه سازمان – مقصود سازمان چیست ؟
۲) شناخت شرایط محیطی – چه امکانات ویا موانعی در راه نیل به اهداف وجود دارد؟
۳) ارزشیابی نقاط قوت وضعف سازمانی – چه مسائل وعوامل درون سازمانی ما را کمک ویا موانعی در راه نیل به اهداف ایجاد می کند؟
۴) پرورش اهداف سازمانی – چه انتظاراتی در چه زمانهایی در نظر داریم ؟
۵) پرورش استراتژیها – چه اقداماتی ، بهترین راه وروش نیل به اهداف سازمانی است ؟
