ترکیب وتلفیق اجزای لازم وبا معنی شغل با ویژگی های شاغلین برای ایجاد پستهای سازمانی چنانکه آن پستها بتوانند انتظارات کارکنان ومدیریت را فرآهم آورند.
طراحی شغل عبارت از این است که چگونه عناصر واجزای هر شغل را به صورت منطقی در کنار یکدیگر بچینیم تا شاغل احساس رضایت کند به عبارت دیگر احساس مثبت و مفیدی برای انجام وظیفه در شغل به شاغل دست می دهد.
نگرش سیستمی به طراحی شغل
روش های طراحی شغل
۱) روش توسعه افقی شغل
در این روش وظایف و تکالیف هر شغل در سطح نه درعمق افزایش می یابد.به عبارتی بر تعداد وظایف شاغل که مشابه وظایف قبلی اوست افزوده می شود.یعنی تنوع دادن به شغل از جنس وظایف مشابه.
۲) روش غنی سازی شغل
بر خلاف تو سعه شغل که با افزودن وظایف عملیاتی به شغل آن را به طور افقی توسعه میدادیم .در غنی سازی با دادن اختیارات و مسئولیت های بیشتر بدون آن که وظایف را زیاد کنیم شغل را از جهت عمق توسعه میدهیم.
۳) دیدگاه مدیریت علمی(روش مکانیکال Mechanical Method))
دراین روش طراحی شغل به این شکل طراحی می شود که تمامی رفتارها حرکات و و وظایف هر شغل از قبل کاملا مشخص و معین باشد .به عبارت دیگر مراحل انجام کار استاندارد شده است و شاغل آزادی عمل و انعطاف ندارد.(مثل نگهبان سازمان یا تحویل دار بانک که تمامی مراحل کارش اعم از دریافت پول از مشتری و پرداخت به او استاندارد شده و در تمامی شعبات بانک به صورت مشابه به کار گرفته می شود.)
۴)روش دو عاملی آرگریس
برای آدم های نابالغ الگوی طراحی شغل به صورت ماشینی، اگرانسان رابالغ فرض کنیم تفویض اختیارحق تصمیم گیری و… به اومی دهیم بنابراین شغل را انگیزشی طراحی می کنیم وبرای شاغل آزادی عمل حق تعمیم گیری و…قائل می شویم.
۵) روش مشاغل گروهی
از روش های انگیزشی است که برای ایجاد فضای مشارکت در سازمان از آن استفاده می شود .
در این روش مشاغل به گونه ای طراحی می شود که ضرورت همکاری افراد برای انجام وظایف شغلی اجتناب ناپذیر باشد مثل team workیا گروه های کاری خود گردان یا تیم اتاق عمل در یک بیمارستان .که الگوی مشاغل به گونه ای طراحی می شود تا انجام وظایف تنها به صورت همکاری اعضای گروه و یا سازمان امکان پذیر باشد.
۶) روش چرخش شغلی
یکی دیگر از روش های انگیزشی است که برای اجتناب از ایجاد کسالت افراد در مشاغل هم خانواده و همگون می چرخند .البته این چرخش نباید آن قدر زیاد باشد که به فرد احساس پوچی و گیجی دست دهد.این روش برای مشاغلی کاربرد دارد که ساده و تکراری است وبرای ایجاد تنوع وکاهش کسالت ناشی از یکنواختی کار تقویت انگیزش کارکنان از چرخش شغلی استفاده می شود.
۷) روش مبتنی بر عامل انسان
یکی از روش های طراحی شغل است که چهار چوب و هدف آن تنظیم تعاملات انسان و ماشین یا تنظیم رابطه ی انسان با محیط کاری وی با هدف کاهش حوادث و سوانح در کار است.
طراحی شغل در این روش به دو صورت انجام می شود :
-طراحی شغل بر اساس ویژگی های زیستی –حرکتی که همان ارگونومی است ورویکرد آن سازگاری با شغل با وضعیت فیزیکی ویژگی های جسمس افراد است.
– طراحی شغل بر اساس روش ادراکی – حرکتی که بیشتر معطوف به طراحی شغل از حیث تنظیم ویژگی های روانی و ادراکی با ماشین آلات ابزار و سایر عوامل محیطی شغل است.
۸) روش ویژگی های شغل
در این روش (نظریه پردازان آن واکمن و اولدهایم) گفته می شود که در هر شغل ابعاد پنج گانه ای باید باشد که وجود این ابعاد در فرد شاغل حلات روحی خاصی را ایجاد کرده و این حالت روحی خود پیامد هایی را برای شاغل به همراه دارد .
